Etmenin genel özellikleri :
Rhizoctonia fragariae Hussain & W.E. McKeen (teleomorph: Ceratobasidium sp.) fungal hastalık etmeni olup, hastalığın kök çürüklük fazı serin havalarda ortaya çıkar ve sıcak havalarda bu hastalık daha şiddetli olmaktadır. Çileklerde diğer etmen, Rhizoctonia solani de hastalık yapmaktadır, ve R. fragarianın biyolojiside bu hastalık temenine benzemektedir. Bilgi için Kabakgillerde hastalık yapan sayfaya bakabilirsiniz (Rhizoctonia solani).
Belirtileri:
Bitkiler meyvelenmeye başlarken bitkilerde bir çökme ya da ölümler olur. Yaprakların alt kısımları kırmızıdır ve yapraklar yukarı doğru kıvrılır. Orjinal kök boğazı ölür ve bir çok yan kökler oluşmaya başlar.
Diğer etmen olan R. solani ' ise daha az ekonomik öneme haizdir geç bahar ve yaz aylarında ortaya çıkar.
Bu hastalık etmenide köklerin çürümesine neden olarak infekteli bitkilerin bodurlaşmasına ve ölmesine neden olmaktadır. Fungusun yapraklar üzerinde gelişme sonucunda oluşan belirti , Ağ yanıklığı olarak bilinmekte ve bu tür belirtiler yaprakların alt tarafındaki yüzeylerinde görülür ve bazı yapraklar ölebilir. Bu hastalık etmeni yeşil aksamdaki gözlerinde kuru çürüklüğüne neden olur, sonuçta bitkilerin ya da yan gözlerin ölümü ile hastalık sonuçlanır. Bitki gelişimin erken formunda çiçek gözlerine saldırıldığında çiçekler kuru çürüklüğe neden olur ve ölür. Açılmamış ya da açılacak olan çiçeklere hastalık etemeni saldırdığında ise çiçek taç yaprakları beyaz kalır, ama merkezi siyah olur ve donmuş çiçekleri hatırlatır.
Bu hastalık etmeni olgun meyveleri de hastalandırır ve infektelen meyvelerde lekeler hafif bronzlaşmıştır. Meyvelerde oluşan bu lekeler toprak ile aynı rengi alır ve meyvede oluşan leke sağlıklı dokulardan kesin bir hat ile ayrılmıştır. Öyleki hastalıklı kısım uzaklaştırıldığında sağlıklı kısım yenebilir durumdadır.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:
1. Hastalık ile bulaşık, özellikle çoğalmada kullanılan yumru ve fidelerin astalıktan ari olmasına dikkat edilmeli.
2. Hastalığın bulunduğu alanlarda toprak dranajına önem verilmeli ve tarlada su birikmesine müsade edilmemeli.
3. Bitkiler sık dikilmeden kaçınılmalı ve havalanma iyi olacak şekilde dikimler yapılmalı.
4. Kompost ve organik gübremeler dikkatli yapılmalı, yoksa hastalık daha şişdetli bir şekilde ortaya çıkabilir.
5. Hastalıklı bitki artıkları inokulum kaynağı olduğundan yetiştirme ortamlarından uzaklaştırılmalı veya imha edilmeli.
6. Hastalık etmenine alternatif konukçu (yulaf ve arpa gibi) bitkiler kullanılarak 2-3 yıl ürün rotasyonu yapılabilir.
7. Hastalık etmeni kumlu topraklarda azalma gösterirken, organik ve ağır topraklarda daha fazla ortaya çıkar, bundan dolayı üretim alanlarının toprak yapısına dikkat edilmeli.
8. Bitkileri yaralamaktan kaçınılmalı.
9. Bitkilerin ve yumruların dikimi biraz daha sıcak ve nemin az olduğu havalara kaydırılabilir.
10. Malçlamaya önem verilmeli ve meyvelerin ve çiçeklerin toprak ve su sıçramaları engellenmelidir.
11. Bitkiler uygun bir derinlikte dikilmeli, çok derin dikimden kaçınılmalı.
Kimyasal Mücadele:
Zirai Mücadele Teknik Talimatlarına göre tavsiye edilen kimyasal ilaçlar aşağıdaki tabloda verilmektedir.
| Kullanılan
Kimyasallar (Fungisitler) |
Kullanım
Miktarı
(100 Litre) |
| Bakır
Oksiklorid WP 50% |
500
g fidelik |
| Benomyl
WP 50 % |
100
g |
| Bordo
Bulamacı |
500+1000
g fidelik |
| Captan
WP 50 % |
250
g Fidelik |
| Captan+PCNB
Toz 10+10 % |
40
g/ m2 Toprak |
| Chlorothalonil
WP 75% |
200
g |
| Formaldehit
EM 400 g/l |
4
lt (m2 ye 150 cc) |
| Mancozeb
WP 80% |
200
g |
| Maneb
WP 80% |
200
g/100kg tohum |
| Maneb
WP 80% |
250
g fidelik |
| Methyl
Bromide Gaz 98% |
60
g m2 toprak |
| PCNB
Toz 18% |
35
g/m2 toprak |
| Propineb
WP 70% |
250
g fidelik |
| Thiram
WP 80% |
200
g/100kg tohum |
| Tolclofos
Methyl WP 50 % |
100
g |
| Hymexazol
SC 360 g/l |
150
cc |
