Etmenin
genel özellikleri :
Lasiodiplodia
theobromae (Pat.)Griffon
& Maubl.
(=Diplodia natalensis
(Berk.&Curt.) Cke.)
fungal hastalık etmeni olup, bir çok farklı bitkide hastalık meydana
getirebilir. Bunlar arasında asma, turunçgiller, avakado, meşe ve kabakgiller
sayılabilir. Fungal etmen bitki artıkları ve ölü ağaç dokularında yaşar
ve buradan sporlar sezon boyunca yağmur ve sulama suyu ile sağlıkllı
bitkilere taşınırlar. Gungusun sporları rüzgar ve böcekler ile yayılmaktadır.
Fungal etmen için uygun sıcaklık
30 °C
ve yüksek nisbi nem seviyeleridir. Meyvelerin ya da bitkilerin etilen
ile muamele edilmesi sonucunda bitki ve meyvelerde hastalık etmene karşı
hassaslaşır. Hastalık
etmeni ağaçlarda kanserlere neden olur ve kanserli kabuklarda siyah,
stromatik spor üretilen fungal yapılar (piknit) gelişir. Yapılan mikroskobik
incelemelerde sporların koyu, iki hücreli ve uzun bir yapıda olduğu
görülebilir. Bitkiler sterese girdiğinde kanserli dokular ve geriye
doğru ölümler fungusun infektelediği ağaçlarda görülür.
Belirtileri:
Hastalık
etmenini yalınızca kanserli simptomlara bakarak teşhiş etmek oldukça
zordur. Bu yüzden fungal etmen izole edilemli ve mikroskobik olraka
teşhis edilmelidir. Kabuklu ağaçlarda aktif olan kanserler kabuklar
kaldırıldıktan sonra kambiyum dokusunun ölümüyle anlaşılabilir. Yaşlı
ya da inaktif olan kanserler çökük görülebilir ve kallus dokuları ile
kuşatılmıştır. Geriye doğru ölümler genellikle bu fungal etmen tarafından
olmakta, fakat diğer hastalık ya da stresler sonucu oluşan yaralanmalar
ile de karıştırılabilir.
Turuçgil bitkilerinde hastalık belirtisi meyvenin gövdeye bağlandığı
yerde yuvarlak, koyu bir renk değişikliği olarak hasattan yaklaşık 7-10
gün sonra görülmeye başlar. Lezyonlar düzensiz olarak meyve içlerine
ve meyvenin dilimleri arasındaki dokularda gelişir ve daha sonra meyvelerde
tümden bir çürüme ortaya çıkar. Daha sonra meyvelerde ekşi bir kokuşma
ortaya çıkar ve meyve tamamen siyah bir renk alır. Çürüme paketlenmiş
kaplardaki hastalıklı meyvelerden sağlıklı meyveler yayılma göstermez.
Kavun bitkilerinde de hastalık belirtileri meyve üzerinde kahverengi,
yumuşak ve suda ıslanmış bir görünümde leke olarak başlar. Çürüklük
çoğunlukla gövdenin kesik yüzeylerinde başlar ve tüm meyveyi kaplayabilir.
Böyle meyvelerde belirtiler görülür görülmez, o bölgenin yüzeysel olarak
kesilerek alınması hastalığı durdumada bizlere yardımcı olabilir.
Kültürel
Mücadele:
1.
Hastalıklı bitki artıkları yetiştirme ortamlarından uzaklaştırılmalı,
özellikle hastalık belirtisinin görüldüğü bölge yüzesel olarak kesilip
alınırsa, hastalık o bölgeden uzaklaştırılabilir.
2. Hastalıklı
bitki artıklarının uzaklaştırlması.
3. Turunçgil bitkilerinde erken hasattan kaçınılmalı ve meyveleri
etilene fazla muamele etmemeli.
4. Turunçgil bitkilerini 10
°C ya da daha
düşük sıcaklıklarda depolama.
5. Hasattan sonra depolanacak meyveler koruyucu olarak ilaçlanmalı
ya da mumlanmalı.
Kimyasal Mücadele:
Zirai kimyasal ilaç
olarak meyveler depoya alınmadan önce Benlate ve Thiabendazole
tavsiye edilmemektedir.