Etmenin
genel özellikleri :
Patates
X Virüsü (Potato X Virus=PXV) yumrular ile taşınır ve tarla koşullarında
rüzgar, hayvanlar, mekanik olarak, budama ve kesim aletleri, bitki ya
da köklerine temas yolu ile taşınabilir. PVX, PVY ve PVA virüslerinin
kombinasyonu daha şiddetli belirtlere neden olabilir. Amaranthaceae,
Cruciferae ve Solanaceae ait bir çok bitkide hastalık meydana getirir.
PVX virüsününü teşhisde kullanılan bazı bitkiler Datura stramonium
(Sistemik klorotik halka, daha sonra mopzaik, ve beneklenme belirtileri
gösterir.) ve Nicotiana tabacum (Sistemik halakalı leke ve beneklenme
gösterir)' dir.
Belirtileri:
İnfekteli bitkilerde genellikle hiçbir
belirti yoktur. Bununla birlikte belirtiler hafif sarımsı yeşil beneklenmeden
yaprakları kalınlaşmış ve şiddetli olarak beneklenmeye kadar değişmektedir.Beneklenem
kapalı havalarda bir gün içerisinde belli olur ve açık ve paralak havalarda
ise belirti mevcut olmayabilir. Bitkilerde genel bir bodurluk görülür.
Patates bitkilerinde yaprak büyüklüğünde azalma, klorotik damar oluşumu,
mozaik yaprak oluşumu şeklinde kendini gösterir. Bazı durumlarda bitkilerin
uç kısımları ölebilir. Patates yumrularında ise nekrotik lekeler şeklinde
ortaya çıkar. Verimde büyük ölçüde düşüş görülür ve yumrular üretim
yapmak için uygun olmazlar.
Bu uç ölümler yumrulardaki mantarımsı belirtiler ile ilişkilidir ve
yumru ölümlerine neden olabilir.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:
1.
Dayanıklı ve tolerant kültivarların kullanımı.
2. Mekanik olarak bulaşmalara engel olunmalı, temiz alet ve ekipman
kullanımına dikkat edilmemeli.
3. Bulaşık bitkilerden yumrular çoğaltmada kullanılmamalı ve
sertifikalı yumrular kullanılmalı.
4. Bulaşık bitki artıklarının yakılması.
5. Bulaşık alanlarda hareket mümkün mertebe azaltılmalı.
6. Sera ve tarlada böçekler, özellikle afid (yaprakbitleri) ile
devamlı mücadele
7. UV yansıtıcı malclar kullanılarak, böceklerin hareketleri
sınırlandırılabillir.
8. Seralarda
bulaşmayı azaltmak için tek tük hastalık görülen bitkiler yok edilmeli.
Kimyasal
Mücadele:
Viral
hastalık etmenlerine kimyasal mücadele önerilmez.