Etmenin
genel özellikleri :
Patates
Y Virüsü (Potato Y Virus=PY V) viral bir hastalık etmeni olup, patetes,
domates, biber tütün, dahlia, datura bitkileri konukçuları arasındadır.
Virüs şidetli durumlarda bitkiyi öldürür, fakat sadece ürün kaybına
da neden olabilir. Virüs yaprak bitleri (afid)' lerinde kalıcı olmadan
taşınır. Böcek beslenme esnasında virüsü alır ve kısa bir zaman içerisinde
hemen sağlıklı bitkilere bulaştırır.
Belirtileri:
Patates (Solanum tuberosum) : Hastalık belirtileri kültivarlara
bağlıdır. Yapraklar benekli, sarı olabilir
ya da ölü dokulara sahiptir. Ölü alanlar yaprakçıklarda çoğunlukla yama
ya da halkalar şeklinde başlar ve tüm yaprağı kapsayacak şekilde etkilemesi
devam eder. Yaprakcıkların tamamı hastalanır ve bitkiden kopabilir ya
da bitkide asılı kalabilir. Yapraklarda beneklenemeye ilave olarak,
şiddetli yaprak kıvrılması ortaya çıkabilir. kahverengi şerit şeklinde
çizgiler yaprak damarı, yaprak sapı ve gövdede ortaya çıkabilir. infekteli
yumrulardan çıkan bitkiler çoğunlukla bodur ve benekli ve kıvrık yapraklara
sahiptir. Yapraklar genellikle sarı yeşilin iyi bir paternine sahiptir.
yapraklar ve gövde bazı durmlarda ölmektedir. İnfekteli bitkilerden
alınan yumruların kabuğunda hafif kahverengi halka şeklinde lekeler
görülebilir. İnfeksiyonun geç ortay çıktığı durumlarda bitkilerde sadece
yumru belirtisi ortaya çıkabilir.
Biber (Capsicum spp.): Hafif yaprak beneklenmesi, diğer
virüsler ile komplek oluşturduğunda çok şiddetli olabilir.
Tütün (Tabacco spp.):hafif beneklenme ya da dama nekrozları
Domates (Lycopersicon esculentum): Hafif yaprak beneklenmesi,
diğer
virüsler ile komplek oluşturduğunda çok şiddetli olabilir.
Domates
bitkisindeki belirtisi
Teşhis bitkileri:
Nicotiana
glutinosa - hafif ile şiddetli sistemik beneklenme
N. tabacum - Sistemik damar açılması ve yaprak beneklenmesi
Tinantia erecta - Şiddetli sistemik beneklenme şeklindedir.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:
1.
Dayanıklı ve tolerant kültivarların kullanımı.
2. Mekanik olarak bulaşmalara engel olunmalı, temiz alet ve ekipman
kullanımına dikkat edilmemeli.
3. Bulaşık bitkilerden yumrular çoğaltmada kullanılmamalı ve
sertifikalı yumrular kullanılmalı.
4. Bulaşık bitki artıklarının yakılması.
5. Bulaşık alanlarda hareket mümkün mertebe azaltılmalı.
6. Sera ve tarlada böçekler, özellikle afid (yaprakbitleri) ile
devamlı mücadele
7. UV yansıtıcı malclar kullanılarak, böceklerin hareketleri
sınırlandırılabillir.
8. Seralarda
bulaşmayı azaltmak için tek tük hastalık görülen bitkiler yok edilmeli.
Kimyasal
Mücadele:
Viral
hastalık etmenlerine kimyasal mücadele önerilmez.