Nectaria cinnabarina
Fungal Kanser (Dal Kanseri)

Etmenin belirtileri ve genel özellikleri :
Nectria cinnabrarina (Tode:Fr.) Fr. (anamorph: Tubercularia vulgaris Tode:Fr.) fungal hastalık etmeni olup, meyve ve park ağaçlarında kanser hastalığına neden olmakta ve ılıman iklim kuşağına sahip olan hemen hemen heryerde görülmektedir. Kansere yakalan dallar üzerinde hastalık etmeninin dağınık şekilde peritheciumları (spor üreten üreme oganları) oluşur. Bunlar kırmızı renkli ve yumurta şeklindedir. Yaralar üzerinde bazen perithecium yerine kirli sarı renkli sporodochia (eşeysiz spor üreten üreme organı) teşekkül eder. Bunların üstünde de mikro ve makrokonidisporlar meydana gelir. Mikrokonidiler buğday tanesine benzer, makrokonidiler ise bir kaç bölmeli (2-5) ve uzun bir şekildedir. Hastalık etmeni hastalık oluşturduğu dallarda uzun süre canlı kalır ve yaşamına devam eder. Şayet yeni dalları yakalamışsa bunları kurutur ve kuruluk geriye doğru ölümlere neden olmaktadır. Enfekte olan dallar kalınsa veya ince olduğu halde kurumamışlarsa, gelecek yıllarda kanser daha büyür ve çok belirgin olmaktadır. hastalık etmeninin miselleri sağlam dokularda ilerlemesine devam eder, fakat bu ilerleyiş oldukça yavaştır. Bu bakımdan oluşan dal kanserleri lokaldir. Yaralar üzerinde oluşan peritheciumlarda ascosporlar üretilir ve bunlar enfeksiyon yapma yeteneğindedir. Yine hastalık etmeni yara yerlerindeki kabuk üzerinde stroma' da (eşeysiz üreme organı olan sporların yatağı) sporodichia' lar meydana gelir ve bunlar üzerinde makro- mikrosporlar oluşmaktadır. Mikrokonidiların infeksiyon yapma yeteneği olmadığı, fakat makrokonidilerin serbest kalması halinde enfeksiyon yapma yeteneğindedir. Hastalık enfeksiyonları, etmen zayıflık ve safrofit bir parazit olduğundan dolayı yaralardan olmaktadır. Hastalık etmeninin sporları 2-30 °C de çimlenebilir, kısa süreli kuraklıklıklarda sporlar etkilenmez ve 18-24 °C sıcaklıklar ise hastalık etmeninin gelişmesi için optimal koşullardır. Hastalık etmeninin sporları ise rüzgar ve yağmur önemli rol oynamakta, bununla birlikde böceklerde yayılmada rolü oldukça önemlidir. Hastalık etmeni taban arazileri ve killi topraları tercih eder. Ağır topraklar bilhassa suya doymuş, azotca zengin, asit karekterli ve diğer besinlerce fakir topraklarda hastalık daha çok ortaya çıkmaktadır. Hastalık etmeninin konukçularından bazıları; elma, kayısı, akçaağaç, dışbudak, böğürtlen, yabani kiraz, kayın, gürgen, karaağaç, atkestanesi, amerikan cevizi, ıhlamur, armut, şeftali, dut, ceviz, frenk üzümü, meşe ve gül' dür.



Mücadelesi:
   Kültürel Mücadele:
1. Hastalıklı kuru ve yaş dallar hastalık etmeninden ari olan yerlere kadar budanmalı ve yok edilmeli.
2. Enfeksiyon yaprak döküm yerlerinde açılan yaralardan olabildiğinden, yaprak dökümü ve budamalardan sonra koruyu ilaçlama olarak bordu bulamacı ile ilaçlama yapılabilir.
3. Bitkilere fazla gübreleme verilmemeli.
4. Kış donlarından bitkiler korunmalı ve mümkün mertebe bitkide çatlamalar azaltılmalı.
5. Bitkileri zayıf düşmeleri engellenmeli ve yeteri kadar besin elementleri ile gübreleme ve diğer bakım işlemleri iyi yapılmalı.
6. Bitkiler böcek zararlanmasından korunmak için böceklere karşı etkili tedbirler alınmalı.
   Kimyasal Mücadele:
Herhangi bir kimyasal mücadele önerilmemekte, fakat koruyucu olarak bordu bulamacı uygulanabilir. Bordu bulamacı özellikle ilbahar ve sonbaharda yapılabilir, özellikle budamadan sonra mutlaka yapılmalıdır.

Başa Dön
Gül Hastalıklarına Geri Dön