Etmenin
genel özellikleri:
Fusarium
graminearum Schwabe (teleomorph: Gibberella
zeae (Schwein.) Petch) fungal hastalık etmeni olup tüm buğdaygil
bitkilerini, özellikle humid yaz ayları olan bölgelerde yetiştirilen
bitkileri etkilemektedir. Hastalık
etmeni diğer bitki kısımlarında da farklı hastalıklara neden olabilir.
Bu yüzden hastalık etmeni buğdaygillerde başak yanıklığı olarak adlandırılırken
karanfidede hastalık etmeni gövde çürüklüğü olarak anılmaktadır. Aynı
zamanda hastalık etmeni kök çürüklüğü ya da yaprak infeksiyonlarınada
neden olmaktadır. Hastalık etmeni aynı ya da yakın alanlarda birbirini
takip eden aynı buğday (örneğin mısırı takiben buğdayın ekilmesi gibi)
bitkilerinden oluşuyorsa, hastalık etmeni son ekilen bitkilerde daha
fazla ortaya çıkmaktadır. Fungal etmen kış koşullarını ürün artıklarınada
ve yabani ya da kültür çimlerinde geçirmektedir. Buğdaygillerde tohumlar
çimlenir çimlenmez hastalık etmeni ile bulaşır ve ilk hastalık belirtileri
toprağa yakın olan gövde üzerinde görülmeye başlar. Bu kısımlarda oluşan
sporlar yağmur ya da sulama suyu ve rüzgar ile bitkilerin üst aksamlarına
yayılır, ve bitkilerin çiçek, yaprak gibi organlarını infekte edebilir.
Hastalık etmeni sıcak ve nemli ortamlarda daha iyi gelişmektedir. Hastalık
etmeni diğer Fusarium etmenlerinde olduğu gibi aşırı nitrojen
ile teşvik edilmektedir.
Belirtisi:
Hastalık
etmeninden etkilenen karanfil bitkisinin gövdesi toprak hattında yada
biraz yukarıdan çürümektedir. Aynı zamanda gövdenin kaidesi ve köklerde
hastalıktan dolayı çürümektedir. Bitkinin üst aksamı ise solmakta ve
zamanla ölmektedir. Pempe renkte hastalık etmeninin sporları çürüyen
dokular üzerinde de oluşmaktadır.
Mücadelesi:
Kültürel mücadele:
1. Patojenden ari kültür bitkilerinin kullanımı.
2. Steril edilmiş toprak yada torfların kullanımı.
3. Üretim alnalarından mümkün olduğunca hızlı bir şekilde hastalıklı
bitkilerin uzaklaştırılması.
4. Her bir üretim arasında temiz ve sterilize edilmiş seraların
kullanımı.
5. Aşırı nitrojen gübrelemesinden ve sulamadan kaçınılmalı.
Kimyasal Mücadele:
Zirai
Mücadele Teknik Talimatlarına göre Fusarium spp.' ye tavsiye
edilen kimyasal ilaçlar aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Kullanılan
Kimyasal İlaçlar (Fungisid) |
Kullanım
Miktarı
(100 Litre)
|
Bakır
Oksiklorid WP 50% |
500
g fidelik |
Benomyl
WP 50 % |
100
g |
Bordo
Bulamacı Sıvı |
500+1000
g fidelik |
Captan
WP 50 % |
250
g Fidelik |
Captan+PCNB
Toz 10+10 % |
40
g/ m2 Toprak |
Formaldehit
EM 400 g/l |
4
lt (m2 ye 150 cc) |
Mancozeb
WP 80% |
200
g |
Maneb
WP 80% |
200
g/100kg tohum |
Maneb
WP 80% |
250
g fidelik |
Methyl
Bromide Gaz 98% |
60
g m2 toprak |
PCNB
Toz 18% |
35
g/m2 toprak |
Propineb
WP 70% |
250
g fidelik |
Thiram
WP 80% |
200
g/100kg tohum |
Tolclofos
Methyl WP 50 % |
100
g |
Hymexazol
SC 360 g/l |
150
cc |